Dzień 15.12.2019 r. był dniem szczególnym dla społeczności gminy Hyżne, bowiem dokonała się historia – historia upamiętnienia lokalnego bohatera Jana Staszczaka –  żołnierza Placówki Armii Krajowej Hyżne, który oddał swe życie w obronie naszej ojczyzny.

Jan Staszczak urodził się w 1915 roku w Szklarach. W konspiracji pełnił funkcję instruktora strzelectwa i jako łącznik przekazywał meldunki. Został aresztowany pod koniec listopada 1944 r. Był brutalnie przesłuchiwany i torturowany. Mimo to nie wydał towarzyszy broni.  Został zamordowany w nocy z 1 na 2 grudnia 1944 r. Jego ciało ukryto w pobliżu posterunku. Odnaleziono je dopiero w marcu. Sprawców nigdy nie ustalono i nie ukarano.

Uroczystości związane z odsłonięciem tablicy pamiątkowej kpr. Jana Staszczaka oraz osób aresztowanych oraz torturowanych w budynku Posterunku Milicji Obywatelskiej w Hyżnem (obecny budynek GOK), rozpoczęła uroczysta msza święta w kościele p.w. Najświętszej Maryi Panny w Hyżnem, odprawiona w intencji wyżej wymienionych oraz wszystkich mieszkańców gminy Hyżne, którzy polegli w czasie II wojny światowej. Po nabożeństwie uczestnicy uroczystości  w asyście pocztów sztandarowych i przy akompaniamencie Orkiestry Dętej z Dylągówki pod batutą Krzysztofa Ogorzelca udali się pod budynek Gminnego Ośrodka Kultury.  Tam odbyła się druga część uroczystości, którą rozpoczęła Anna Lorenz-Filip, dyrektor GOK w Hyżnem. Następnie Orkiestra Dęta  odegrała hymn państwowy, po czym głos zabrał Wójt Gminy Hyżne p. Bartłomiej Kuchta, który przywitał wszystkich gości i przybliżył zgromadzonym sylwetkę kpr. Jana Staszczaka.

Swoją obecnością zaszczycili:

• Pani Ewa Leniart – Poseł na Sejm Rzeczpospolitej Polskiej
• Pan Stanisław Kruczek – Wicemarszałek woj. Podkarpackiego
• Pan Józef Jodłowski – Starosta Powiatu Rzeszowskiego
• Pan Antonii Ossoliński – Radny Powiatu Rzeszowskiego
• dr Piotr Szopa – Naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Rzeszowie wraz
• dr Marcinem Bukała – pracownik  IPN w Rzeszowie

oraz gość szczególny Pani Emilia Chruszczyk – jedyna córka ś.p. kpr. Jana Staszczaka z rodziną

Uroczystego aktu odsłonięcia tablicy pamiątkowej dokonała p. Emilia Chruszczyk- córka bohatera. O poświęcenie i modlitwę poproszono proboszcza parafii Hyżne, ks. Marka Gajdę. Pod tablicą złożono kwiaty. Nie zabrakło również przemówień przybyłych gości, a wśród nich przemówienia córki upamiętnionego kaprala, która dziękowała, że doczekała tego momentu, a także tego, że walka i  męczeńska śmierć jej ojca nie będzie już tajemnicą tylko faktem historycznym.

Kolejnym punktem programu był wykład pt. „Tragiczne losy żołnierzy Placówki Armii Krajowej Hyżne w latach 1944-1945” , który odbył się w budynku GOK, a wygłosił go dr Marcin Bukała – pracownik Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie.

Po zakończeniu oficjalnych uroczystości Wójt Gminy Hyżne w towarzystwie p. Emilii Chruszczyk udał się na cmentarz w Szklarach, gdzie spoczywa ś.p. Jan Staszczak.

Z inicjatywą upamiętnienia kaprala Jana Staszczaka wyszli mieszkańcy Hyżnego. Fundatorem tablicy i koordynatorem prac związanych z jej powstaniem był Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie, za co w imieniu całej lokalnej społeczności serdecznie dziękujemy.

Dziękujemy również wszystkim tym, którzy w różny sposób uświetnili tą wyjątkową uroczystość:

• ks. Markowi Gajdzie – Proboszczowi Parafii Hyżne oraz wikariuszom parafii
• Pocztom sztandarowym: OSP  z terenu Gminy Hyżne oraz Szkoły Podstawowej im. gen. Wł. Sikorskiego w Hyżnem
• Prezesowi OSP Hyżne Markowi Szczoczarzowi oraz Strażakom OSP Hyżne, którzy pełnili wartę honorową przy tablicy
• Orkiestrze Dętej z Dylągówki pod batutą p. Krzysztofa Ogorzelca
• p. Marcinowi Bukale z IPN Rzeszów za przekazanie prawdy historycznej
• Przybyłym władzom wszystkich szczebli, mieszkańcom oraz rodzinie ś.p. kpr. Jana Staszczaka, z p. Emilią  Chruszczyk na czele

Cześć i Chwała Bohaterom!